Παρασκευή 6 Απριλίου 2018

Για ποιον δουλεύουν οι δημόσιες επιχειρήσεις;

Αν υπάρχει ένα ασφαλές συμπέρασμα από το κείμενο 270 σελίδων που αποτελεί το Στρατηγικό Σχέδιο του γνωστού Υπερταμείου Αποκρατικοποιήσεων (ή πιο επίσημα Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας) είναι ότι σχεδιάζει να «τρέξει» τις επιχειρήσεις του Δημοσίου που έχουν περάσει στον έλεγχο του με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.

Όχι ότι μπορεί να κάνει και αλλιώς. Από το Υπερταμείο σχεδιάζεται να προέλθει μεγάλο μέρος των χρημάτων που θα πάνε στην αποπληρωμή του ελληνικού χρέους. 

Η μερίδα του λέοντος θα προέλθει κατά κύριο λόγο από το ΤΑΙΠΕΔ που κάνει τις αποκρατικοποιήσεις και από τη ΕΤΑΔ που θα διαχειριστεί τα ακίνητα του Δημοσίου αλλά ρόλο θα κληθούν να παίξουν και οι υπόλοιπες εταιρείες του δημοσίου.

Η εντολή είναι απλή: ΟΑΣΑ, ΕΛΤΑ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ κλπ πρέπει να είναι κερδοφόροι οργανισμοί. Και αυτό σε πρώτη ανάγνωση είναι καλό. Σε δεύτερη ανάγνωση, όμως, δημιουργούνται δύο προβληματισμοί:

Ο πρώτος προβληματισμός είναι πολιτικός. 
Μια αιρετική άποψη στην οικονομία λέει πως οι κρατικές επιχειρήσεις δεν χρειάζεται σώνει και καλά να είναι κερδοφόρες. Σίγουρα δεν λέει κανείς οι εταιρείες του δημοσίου να είναι «μαύρες τρύπες» που ρουφούν χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά θα πρέπει να αποφασίσουμε ποιες απ’ αυτές θα ασκούν μεταξύ άλλων κοινωνική πολιτική. 

Η αιρετική άποψη αυτή άποψη λέει ότι σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει στόχος εταιρειών όπως η ΕΥΔΑΠ, ο ΟΑΣΑ και η ΔΕΗ να είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους σαν να είναι ιδιωτικές εταιρείες.

Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως οι επιχειρήσεις δεν θα πρέπει να λειτουργούν σωστά και αποδοτικά. Σημαίνει όμως πως οι δημόσιες επιχειρήσεις δεν μπορούν να κάνουν χρήση όλων των «πρακτικών» του ιδιωτικού τομέα. 

Η δημόσια επιχείρηση δεν μπορεί -και δεν πρέπει- να καθυστερεί μισθούς, να μην πληρώνει υπερωρίες, να έχει εργαζόμενους με «μαύρα». Ακόμη η δημόσια ΔΕΗ δεν μπορεί να κόβει το ρεύμα σε οποίον καθυστερεί να πληρώσει έστω και λίγες ημέρες και πάει λέγοντας. Και αυτός είναι ο δεύτερος προβληματισμός που είναι πρακτικός.

Αλλά ακόμη και αν το δει κανείς το θέμα αυστηρά τεχνοκρατικά και πάλι ο ανταγωνισμός του ιδιωτικού τομέα από τον δημόσιο δεν μπορεί να λειτουργήσει. 

Η διοίκηση μιας εταιρείας λογοδοτεί μόνο σε δύο «Αρχές» στον νόμο και στους μετόχους της. Στο Δημόσιο δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Λίγες ημέρες πριν διευθύνων σύμβουλος εταιρείας του Δημοσίου -αρκετά επιτυχημένης μάλιστα- παραπονιόταν σε πηγαδάκι ότι μόλις τόλμησε να πάρει κάποια διερευνητικά τηλέφωνα για να ρωτήσει για κάποια μηχανήματα, αμέσως δέχθηκε επίθεση από άλλα στελέχη της εταιρείας επειδή «δεν τήρησε τις προβλεπόμενες διαδικασίες» που ήθελαν να στείλει ανοιχτή πρόσκληση προς όλους τους προμηθευτές με email.

«Αυτό δεν συμβαίνει ποτέ στον ιδιωτικό τομέα» έλεγε με παράπονο σε δημοσιογραφικό πηγαδάκι το συγκεκριμένο στέλεχος προσθέτοντας μάλιστα ότι υπάρχουν άτομα μέσα στην εταιρεία που αναμένουν το πρώτο «θεσμικό στραβοπάτημα» για να τον καταγγείλουν. 

Ο ίδιος θεωρεί ότι αν οι εταιρείες του δημοσίου κληθούν να λειτουργήσουν με όρους ιδιωτικού τομέα αυτό θα είναι καταστροφικό για τον ευρύτερο δημόσιο τομέα αλλά και για την κοινωνία γενικά. «Θα είναι χειρότερο από τους πλειστηριασμούς» και αυτή η εκτίμηση λέει πολλά. 



0 comments:

Δημοσίευση σχολίου